Омар Хайям туралы аңыз

арыстандай айбатты шағында кетіп еді, ал атамекен Нишапурға шал болып оралды.

Әлбетте, бір адамның өмірі — түндегі немесе күндізгі жарықтағы бір сәттік жарқыл. Бұл — бір ғана сәт, жалғыз ғана жарқыл.

Осы бір тыныштық үстінде хакім:

— Жердегі өмір шексіз, ол мәңгілік,— деді.

Махаббат — қос жүректің ісі. Махаббат — әркімнің жеке ісі. Бұл жерде үшінші біреудің қандай қатысы бар?

Мәселе мынадай болып тұр: мен өзім де еш нәрсе білмеймін.

Мен бір ғана нәрсеге ден қоям: ол — біліміңе орынсыз мақтанбау керек. Бірақ шектен тыс қарапайым болу да жөн емес.

Аштық азабы — ыстықтан да қатты. Бірақ өз ісіне берілген адам аштықта да өлмейді. Мәселен, ұлы ибн Синаның өзі тәуліктеп тамақ та, су да ішпей жұмыс істей береді екен деседі.

Бір данагөйден:

— Мәңгілік деген не?—деп сұраған екен. Ол: «Мен мәңгілік дегеннің не екенін білмеймін, бірақ мәңгіліктің қас-қағым сәтін көз алдыма елестете аламын»,— депті. Одан мәңгіліктің қас-қағым сәтінің мәнін түсіндіруді өтініпті. Ол: «Сіздер Айды көріп тұрсыздар ма? Енді айға дейін жететін алмас бағанасын елестетіп көріңіздер. Ал одан кейін бағана басына қонақтаған құстың тұмсығын алмасқа тазалап жатқанын елестетіңіздер. Ол осылайша ептеп-ептеп бағананы жонбай ма, солай ғой?.. Сонымен,— деп данагөй сөзін жалғайды,— құс бағананы шоқып бітіріп, жерге қайта келіп қонғанға дейінгі аралықтағы уақыт мәңгіліктің қас-қағым сәті болады».

Түнді аспанға, жарық жұлдыздарға қарап өткізгеннен артық не бар? Алайда кітапханада отырып кітап оқыған да тамаша-ау!

Адам ойы ешқашан тоқырамақ емес, ол мәңгілік дамып отырады.