Günümüz İdeolojisinden Kesitler

toplumsal, ekonomik ve siyasi düzenin istikrarına ve devamına adamış herkesten oluşan geniş bir sınıf; yani, bir değişim talebinde bulunduğunda bile bunu sistemi daha etkili hale getirip aslında hiçbir şeyin gerçekten değişmemesini teminat altına alacak değişimleri dayatmak için yapanların sınıfı.

eniden üretir: Öteki’nin senden talep ettiğine ne kadar çok uyarsan, o kadar çok suçlusundur. Deyim yerindeyse, İslamı ne kadar hoşgörürsen, onun senin üzerindeki baskısı o kadar kuvvetli olacaktır…

Dostoyevski’nin caniye duyduğu yakınlık aslında uçsuz bucaksızdır; mutsuz garibanların hakkı olan acımanın çok ötesine geçer ve bize saralılara ve meczuplara geçmişte “kutsal hûşû”yla bakıldığını anımsatır. Onun gözünde bir cani neredeyse bir Kurtarıcı’dır, başkalarının yüklenmesi gereken suçluluğu bizzat üzerine almış biridir. Artık birinin öldürmesine gerek yoktur, zira o zaten öldürmüştür ve ona minnettar olunması gerekir; çünkü o olmasa, başka biri öldürmeye mecbur kalırdı.

Namusluymuş gibi yapıp gizliden gizliye, Öteki görmeden seks yapmak yerine, gayrimeşru seks yapıyormuş gibi yapıp aslında namuslu kalmakta ısrar eder – buradaki öncül şudur: Saf ve iffetli gibi yapan, fakat gizliden gizliye gayrimeşru hazlar yaşayan ikiyüzlüler değiliz biz; tam aksine, gayrimeşru hazlar yaşıyormuş gibi yaparken gizliden gizliye namuslu olmayı yeğleyen ikiyüzlüleriz.

Buradaki süperego vurgusu şurada yatar: Masum olsam bile suçluyumdur, çünkü yanlış bir şekilde masumumdur (tam da sigara içmemeye çalışma kisvesinde, sigara içme arzumu kabul ediyorumdur).

Almanya’da Marlboro sigaralarının enteresan bir reklamı vardı: Alışıldık kovboy figürü bu sefer eliyle “Sigara sağlığınıza zararlı!” notuna işaret ediyordu, ama yanında şu cümle de yazılıydı: “Jetzt erst rechts!” Bu cümleyi kabaca, “İşler işte şimdi ciddiye biniyor!” diye tercüme etmek mümkündür. Burada ima edilen anlam bellidir: Sigara içmenin ne kadar tehlikeli olduğunu artık bildiğinize göre, sigara içmeye devam edecek cesarete sahip olduğunuzu ispatlama şansınız var! Başka bir deyişle, hedef alınan öznede uyandırılmak istenen tavır şöyledir: “Sigara içmenin tehlikelerini pekâlâ biliyorum, ama korkak değilim, adam gibi adamım, dolayısıyla risk almaya ve sigara içme bağlılığıma sadık kalmaya hazırım!” Sigara içmek işte ancak bu yolla bir tüketimcilik biçimine dönüşür: “Haz ilkesinin ötesinde”, sağlığa ilişkin küçük faydacı telakkilerin ötesinde, sigara tüketmeye hazırımdır. Sahi, her reklamda veya insanları metalara çekmeye çalışan her girişimde bu ölümcül aşırı keyif boyutu iş başında değil midir? Tüm faydacı telakkiler (bu yemek sağlıklıdır, organik şekilde yetiştirilmiştir, ödemesi adil ticaret koşullarında yapılmıştır, vb.) daha derin bir süperego buyruğunu (“Keyif al! Sonuçlarına aldırmadan sonuna kadar keyif al!”) barındıran aldatıcı bir yüzeyden ibaret değil midir? Demek ki Avustralya’daki “negatif” paketleme zaten hep burada durmakta olan süperego buyruğunu gün yüzüne çıkaracaktır. Bir başka deyişle, “negatif” paketlenmiş sigaraları satın alan bir içici, negatif mesajın altında süperegonun o sessiz, ama bir o kadar mevcut ve baskıcı sesini işitmeyecek midir?

bu vakalarda hızlı sanayileşme ve modernleşmeden kaynaklanan toplumsal altüst oluşlar bu gelişimi bir tehdit olarak algılayan erkeklerin vahşi bir tepki vermesine sebebiyet veriyor. Ve tüm bu vakalardaki hayati husus şudur ki canî vahşi edim, medeni görenekler zincirini kıran ham kaba enerjinin kendiliğinden taşması değil, öğrenilen, dışarıdan dayatılan, ritüelleştirilen, bir topluluğun kolektif simgesel tözünün parçası olan bir şeydir. “Masum” kamusal göz için bastırılan şey, edimin acımasız vahşiliği değil, tam da simgesel göreneğin “kültürel”, ritüelistik niteliğidir.

Hedef alınan kadınlar yeni montaj fabrikalarında çalışan bekâr genç kadınlardır. Yeni bir sınıf olan bağımsız çalışan kadınlara verilen maço tepkinin bariz bir örneğidir bu.

“Her şeyin paraya, iktidara, cinselliğe dayandığını, tüm yüksek ilkelerin ve değerlerin hiçbir şey ifade etmeyen boş laflardan ibaret olduğunu anlamıyor musun?” Bu anlamda

WWW (“World Wide Web” – dünya çapında ağ) doğası itibariyle Komünist gibidir, verilerin serbestçe akışına meyleder adeta – CD’ler ve DVD’ler gün geçtikçe kaybolmakta, milyonlarca insan şarkıları ve videoları çoğu zaman ücretsiz bir şekilde indirmektedir. İşletmeci statükonun bu akış üzerine özel mülkiyet biçimini ümitsizce dayatmaya çalışmasının nedeni budur işte. Diğer yandansa, dijital medya (özellikle de internetin neredeyse her yerden erişilir hale gelmesi ve cep telefonları sayesinde) milyonlarca sıradan insanın bir taraftan yeni bir şebeke kurup kolektif faaliyetlerini koordine etmesi için yeni yollar açarken, öte taraftan devlet kurumlarına ve özel şirketlere kamusal ve özel edimlerimizin izini sürmesi için eşsiz olanaklar sunmuştur.