KAZAN TÖRENİ
Biri-B uyurun efendim, rica ederim, böyle buyurun! Bizim gazetecilere karşı son derecede şeyimiz vardır. Yaaa...
Başka biri-Tebrik ederim beyefendi.
Ikincisi-Teşekkür ederim. Ama anlayamadım, neyi tebrik ediyorsunuz?
Başka biri-Yeni kazanınızı...
• Haaaa... Evet, evet... Kazanı değil mi? Kazansız olmuyor be yefendi... Kazan çok mühim...
• Büfeye buyursanıza... Bir aperatif... Vali Bey de teşrif edecek ler. Neredeyse, bir yerden çıkar gelirler.
Üçüncü-Zâhâl'mizle bir yerden tanışıyoruz, ama nereden?
Başka üçüncü? Simanız bana da hiç yabancı gelmiyor. Sizi bir yerden gözüm ısırıyor.
Durun bakayım, siz mezbahaya yeni yapılan kapının açılış törenine teşrif etmiş miydiniz?
• Maalesef... Efendim, törenleri aynı güne getiriyorlar, yetişe miyoruz. Bendeniz o gün, cam fabrikasına yeni bir baca ilavesi dolayısıyle yapılan törene gitmiştim.
• Ah beyefendi, ben o törene maalesef gelemedim. Arkadaşlar söylediler, bir Çerkestavuğu varmış, anlata anlata bitiremediler. Efendim, insan her tarafa birden yetişemiyor.
• Durun, durun... Sizi şimdi çıkardım, siz Japonya'dan satın alı nan geminin...
• Tamam, geminin davetine gelmiştim. Ben de sizi hatırladım.
Hatta o gün hep kremalı turta yiyordunuz da, dikkatimi çekmişti niz.• Evet, evet... Pek severim kremalı turtayı. Efendim, daha evvel şeydeki ziyafette biraz fazlaca kaçırdığımdan, o canım etlere el sü remedim.
Daha başka biri-Bu koydukları ne kazanıymış? Daha daha başka im-Vallahi bilmem...
Kazan işte... Çamaşır kazanı değil herhalde...
140
• Üzerinize afiyet, midemden çok muztaribim. Hazımsızlık baş
ladı...
• Bendeniz de öyleyim beyefendi. Son zamanlarda herkes mi desinden şikayetçi. Sari bir hastalık oldu. Ben yanımda karbonat taşıyorum. İsterseniz bir avuç vereyim, yutun.
• Ah, teşekkür ederim. Bundan sonra öyle yapmalı. Ben de ya nımda bulundurayım. Öö-Ööööö...
• Yaradı beyefendi... Geğirmek iyidir.
• Öö-Ööööö-Üüüüü... Aman hindi kızartması pek nefis olmuş.
Buyursanıza!...
• Teşekkür ederim, ben börekleri tercih ederim.
İçlerinden biri-Buşişman zat kim?
İçlerindenöbürâ'-Hangisi? Viski içen mi?
• Hayır öbürü.
• Hani muzu ısırıyor, o mu?
• Öteki...
• Soğuk et yiyor hani?...
• Onun arkasında, elini mayonezli levreğe uzatmış...
• Haaa... Bilmem, hep görürüm ama...
Bir adam-Maksat tören mören değil... Bütün bu ziyafetler filan hep görüşmemize vesile...
Adamın foiri-Tabii, ona ne şüphe... Bu ziyafetler de olmasa, gö-rüşemeyeceğiz vallahi...
Efendim, eskiden, bendeniz çocukken, peder merhum, bendenizi elimden tutar, her gün bir tekkeye götürürdü. Pazartesileri Üsküdar'a bir Rufai dergâhına giderdik. Sah günleri Kasımpaşa'daki Nakş-i bendî tekkesine, çarşambaları, Çü-rüklük'teki Kadiri tekkesine, Perşembeleri, Mevlânakapı'daki Mevlevîhaneye... Her Allanın günü bir tekkeye... Evet, evet... Biz de öyle... Orada lokma ederdik. Gani gani yemekler... Bakır siniler dolar, dolar boşalırdı.
• Maksat yemek değil, muhabbet..
• Elbetteee... Ciğerden almıyorsunuz...
• Bendeniz dolmaya bayılırım da... Güzel de yapmışlar.
• Burası ne fabrikası beyefendi?
• Vallahi iyice bilemiyorum ama, galiba... makinelere filan ba kılırsa, bir makine fabrikası olacak.
• Maşallah çok büyük bir fabrika...
141
• Efendim, ne de olsa medeniyet ilerliyor tabii... Tavsiye ede rim, uskumru dolmaları pek güzel...
• Mersi. Buradan çıkınca şeydeki törene gideceğim de..
• O zamana kadar hazmolur beyefendi. Tören mi dediniz? Ben de geleyim bari...
• Aaaaa... Tabii... Buyurun...
• Efendim, insan takip edemiyor, bazı törenleri kaçırıyoruz ne de olsa...
• Maalesef... Geçenlerde gazeteler, Amerika bize atom tesisatı ve recekmiş diye yazdı. Sakın burası yeni atom fabrikamız olmasın...
• Şurada kazan mazan diye laf ediyorlar.
- Kazanmalı, kazanmalı beyefendi, çalışıp kazanmak lazım.
Bir mjöAz-Kurdela kesilmeyecek mi?
Başka bir insan-\&\i Beyefendiyi bekliyorlar.
• Bu fabrikanın sahibi kim beyefendi?
• Amerikalıların olacak...
• Hiç zannetmem. Amerikalılar böyle ziyafet miyafet vermezler adama... Fabrika bizim olmasına bizim ya, acaba Tekel Idaresi'nin mi, Sular Idaresi'nin mi?
• Amma yaptınız. Fabrikada su yapılır mı? Ne fabrikası burası?
• Kazan fabrikası...
• Öyleyse Tekel'indir. Herhalde rakı kazanları... Şu adamı her törende görürüm.
• Şu baştakiler kim?...
• Davetli mebuslar... Yarın şeydeki açılış törenine gelmiyor mu sunuz?
• Tabii... Gitmesem ayıp olur. Bademler bayat, farkında mısı nız?
Bir^/-Memleketin kalkınması her şeyden evvel fabrikalara dayanır birader...
İkinci biri- Keşke her gün bir fabrika açılsa... İstakozlar pek güzelmiş... .
• Siz İstakozu, dünkü törende verilen ziyafette yiyecektiniz. Bu küçük kim? Mahdum mu? Allah bağışlasın.
• Cümleninkini...
• Al oğlum, bak elma mı istersin, portakal mı? Pasta mı? Al yavrum...
142
• Şişşşt!.. Beyefendi geldi...
-Kim o?
• Bilmem... Fabrikanın sahibi galiba... Yoksa Bakan mı?
• Umum müdür olmasın... Şey... Bendeniz zatiâlinizi bu kadar zamandır tanırım, her törende, her şölende buluşuruz da, sorması ayıp olmasın ama, zatiâlinizin ne iş yaptığını bilmem...
• Bendeniz mi?... Şey... Beyefendi açış nutkuna başlıyor gali ba...
- Muhterem vatandaşlar!.. Bugün (çatal bıçak sesleri) açılış törenini yaptığımız Tezgâhtarağa Elektrik santralımızın dördüncü kazanının yerine konması münasebetiyle, hepinizi tebrik ederim. Bu kazanı, Amerika'dan hiçbir yardım görmeden, kendi kendimize yerine koyduk. Macar milli takımını 3-1
yenen azmimiz, enerjimiz, heyecanımız burda da kendini göstermiş, kazanın tam ocağın üstüne konulmasında, üç Amerikalı mütehassıs, iki mühendis, dört ustabaşından başka hiçbir yabancı kuvvete lüzum gösterilmeksi-zin, kazan-ı mezkûr, mahall-i mahsusuna kendi kuvvetlerimiz tarafından vazedilmiştir.
Ancak kazan yerine konulduktan sonra, içindeki suyun bitürlü kaynamadığının sebebi araştırılınca, ocağın altı metre kadar kazandan geride kaldığı görülmüştür. Kazan ağır olduğundan, altına ayrı bir ocak yapılmasına teknisyenler lüzum görmüşlerdir. Bu kazan, Yakın Doğu, Orta Doğu ve Balkanların en büyük kazanıdır. Aynı zamanda kalaylıdır ve bakırdır. Kalaylı ve bakır olmakla beraber yalnız iki yerinden deliği olup, bu delikler, hiçbir Amerikan yardımına lüzum görülmeden kendi tarafımızdan üstüpü, eczalı pamuk ve kara sakızla tıkanmıştır. Deliklerden akan sular kazanın altındaki ocağı söndürmeyecek kadar cüz'i bir hale getirilmiştir. Eğer Terkos sulan kesilmemiş olsaydı, şimdi gözünüzün önünde, tecrübesini yapardık.
Bu kazan, Kabakçı Mustafa isyanında Yeniçerilerin kaldırdığı kazan olup, oradan Sadrazam Kırkayak Halil Paşa'nın konağına götürülmüş ve bu konakta uzun zaman aşure kazanı olarak kullanılmıştır. Sonradan yandan çarklı araba vapurunun kazanı olarak uzun yıllar vazife görmüştür. Kazanın dokuz kulpu vardır. Biz ona yeni bir kulp uydurarak fabrikaya koyduk. Bu kazanın...
Öi'raı-Birader, bu kazan uzun sürer, ben gidiyorum.
143
Başka biri-Ben de... Yann şeydeki törende buluşalım.
• Olur, eyvallah...
• Güle güle...
• Bu kazan...