Сәкен Жүнісов

қарауылдың ені, өзіңіз білесіз, қиық ен, атығайдікі – жүрекше ен, бәсентиындікі – солақ ен, қуандық елінікі – кез ен, қыпшақтардікі – көбінесе ойық ен, ім-м... қаржастардікі – байпақ ен... үшкіл ен, сыдыртпа ен, тілік ен, сота тілік ен, айшық ен

таңбада да нешетүрлі бір-біріне ұқсамайтын – белгілері болды. Мәселен, арғындардікі көз таңба, қыпшақтардікі – қос әліп, қоңыраттардікі – босаға, ал керейлердікі – ашамайлы.

казак деген сөздің анық-танығына орыс оқымысты шежірешілерінің өзі жете алмай жүр. Әйтсе де, әрқайсысының тұспалдауында жан бар: Грабинка деген шежіреші казакты бұрынғы скиф халықтарының аты Хазардан шығарады. Голубовский деген адам бұл – түріктің сөзі, "қолдың томында тұратын күндізгі, түнгі күзеттегі қарауылдар" дегенге тірейді. Енді біреулер моңғолша "қо" – сауыт, қорғаныш қалқан, темір жейде", "зах"—шек, шегара, яғни "шегараны қорғайтындар" деген сез, тағы біреулер, "қарақшы, кезбе, қаңғыбас" деген сөз деп дәлелдейді.