Эдмунд Левин

Хацеў схавацца сярод рыцараў, піратаў, эльфаў і следчых, а выпала прачытаць штосьці менш эскапічнае, хоць следчыя там ёсць. Ніякіх уцёкаў толькі спроба ацаніць наколькі далёка мы прайшлі за 100 гадоў і ў які бок.
Справа Бейліса. Так атрымалася, што пра гэту гісторыйку я даведаўся толькі гэтай зімой з кніжкі Тамары Натанаўны Эйдэльман пра тое, як працуе прапаганда. Гісторыйка згадвалася ў раздзеле з іншымі прыкладамі расчалавечвання ворага, здаецца, пад агульнай назвай “распяты хлопчык”. Тамара Натанаўна праводзіла паралель з іншым сумна вядомым распятым хлопчыкам. Галоўная розніца была ў тым, што Андрэй Юшчынскі не быў фантазіяй і яго смерць не была фантазіяй, а вось ператварэнне яе ў рэлігійны акт – гэта сапраўды падобнае. Цемрашалаў па-ранейшаму цемрашалы палохаюць цемрашальствам.
Кніжку я раю пачытаць. Чаму? Бо такія гісторыі павінны быць жывымі ў галовах. Як і тыя гісторыі, што адбываюцца сёння. Імёны павінны ператварацца ў людзей. Інакш гэта не дае вынікаў. Інакш гэта нейкая далёкая прытча, якая не сутыкаецца з рэальнасцю. Вечна паралельная рэальнасці. Такія гісторыі патрэбна чытаць і ведаць, каб прааналізаваць ці ідзём мы куды. Каб пабачыць памылкі. Каб паставіць чарговую галачку ў галаве. Я правяду тут паралелі з чачэнскімі дзённікамі Паліны Жарабцовай. На фрагмент гісторыі, на пэўную праблему, ты атрымліваеш жывое. Туман рассейваецца. І пасля толькі з гэтых жывых частак ты можаш уяўляць аб’ём. Без аб’ёму гісторыяй кіруе ідэалогія. Без жывых людзей гісторыяй кіруе прапагандыст-гісторык.
Ці адбылася бы справа Бейліса зараз? Так. Толькі, мне падаецца, сёння больш цемрашальства ў дзяржаўных структурах. Цемрашальства і ўсёдазволенасці. Калі б яны вырашылі гнаць хвалю на габрэяў, то яны бы гналі. Сёння дакладна так як тады, але з адной вялізнай розніцай. Як не дзіўна, але ў нечым складаней прымусіць цёмны народ паверыць у нерэальную патрэбную ўладам хрэнь, чым народ адукаваны, які глядзіць ТБ і гартае сацсеткі. Сёння за той час, які ішоў працэс над Бейлісам, можна было бы стварыць такую моцную прапагандысцкую праграму, што хапіла бы, каб утапіць у антысемітызме ўсю РФ і палову Беларусі. Але вы, магчыма, зробіце іншыя вывады. Чытайце. І рабіце))